Pielęgnacja skóry atopowej (AZS) jesienią i zimą - jak zapobiegać zaostrzeniom?

Jesień i zima to okres, w którym objawy atopowego zapalenia skóry (AZS) często nasilają się ze zdwojoną mocą. Wraz ze spadkiem temperatury otoczenia i działaniem czynników zewnętrznych, takich jak suche powietrze, mróz czy wiatr, dochodzi do przesuszenia skóry i naruszenia bariery przeznaskórkowej. Dla wielu osób z atopią to szczególnie trudny czas, gdy codzienna pielęgnacja wymaga większego skupienia i systematyczności. Z tego artykułu dowiesz się, jak skutecznie chronić skórę przed czynnikami zewnętrznymi, łagodzić objawy choroby i kiedy warto zgłosić się do dermatologa po poradę.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba o podłożu atopowym i charakterze nawrotowym, która choć zwykle diagnozowana jest u dzieci i nastolatków, coraz częściej występuje również u osób dorosłych. Do głównych przyczyn wzrostu zachorowań zaliczamy:

Z naszych obserwacji wynika, że sezon jesienno-zimowy to czas, w którym AZS najczęściej powraca lub ulega zaostrzeniu. Objawy nasilają się przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych, kiedy skóra staje się cieńsza, bardziej podatna na podrażnienia i traci płaszcz hydrolipidowy chroniący ją przed większością szkodliwych czynników pojawiających się zimą.

Odpowiadają za to przede wszystkim czynniki atmosferyczne - suche, mroźne powietrze negatywnie wpływa na skórę atopową, powodując jej nadmierne przesuszenie, zaczerwienienie oraz bolesne pęknięcia. Zmiany najczęściej pojawiają się na dłoniach, twarzy, szyi i dekolcie - czyli w miejscach szczególnie narażonych na działanie zimna, które często pozostają odsłonięte. Brak odpowiedniego zabezpieczenia tych partii ciała (czapka, rękawiczki, szalik) dodatkowo nasila podrażnienia i pogarsza stan skóry.

Kolejnym istotnym czynnikiem nasilającym objawy AZS jest suche powietrze w pomieszczeniach, będące konsekwencją sezonu grzewczego. W okresie zimowym niska wilgotność i zanieczyszczenie środowiska sprzyjają przesuszeniu skóry, co zaburza jej kondycję i utrudnia regenerację.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) charakteryzuje się specyficznymi objawami, które pozwalają odróżnić je od innych schorzeń dermatologicznych, takich jak łuszczyca czy trądzik. Pierwsze objawy AZS mogą mieć swoje źródło już w okresie wczesnego dzieciństwa, a patogeneza AZS wiąże się z pobudzeniem układu immunologicznego i komórek zwanych komórkami tucznymi. Choć może przebiegać z różnym nasileniem, wyróżniamy kilka typowych symptomów, na które warto zwrócić szczególną uwagę.

Jeżeli w okresie jesienno-zimowym zaobserwujesz u siebie lub swoich bliskich którykolwiek z poniższych objawów, może to oznaczać, że masz do czynienia z AZS - i jest to sygnał, by umówić się na pogłębioną diagnostykę u lekarza dermatologa.

Charakterystyczne objawy AZS:

Ochrona skóry z AZS przed mrozem i wiatrem to spore wyzwanie, jednak dzięki odpowiedniemu przygotowaniu i przestrzeganiu kilku zasad można skutecznie zapobiegać podrażnieniom. Oto najważniejsze z nich:

Jednym z najczęstszych błędów popełnianych jesienią i zimą przez osoby z atopowym zapaleniem skóry jest nieprawidłowa pielęgnacja - zarówno w zakresie źle dobranych zabiegów, jak i stosowanych składników aktywnych. Silne detergenty, niewłaściwe substancje czynne i zbyt agresywne kosmetyki mogą prowadzić do podrażnień, pogłębiając dokuczliwe objawy i dolegliwości skórne. Nie każda osoba z AZS powinna decydować się na peelingi chemiczne czy zabiegi intensywnie złuszczające, takie jak dermapen. W tym okresie lepiej postawić na łagodną regenerację i głębokie nawilżenie naskórka np. wybierając preparaty z ceramidami, kwasem hialuronowym, witaminą E oraz gliceryną, które wzmacniają barierę hydrolipidową i przynoszą ulgę podrażnionej skórze.

W pielęgnacji zimowej warto sięgać po kremowe kosmetyki o niepieniącej się konsystencji, pozbawione substancji zapachowych i barwników. Dobrym wyborem są preparaty z glikolem propylenowym, lizatem bakteryjnym oraz ceramidami, które wspierają odbudowę bariery naskórkowej. Powinny być one hipoalergiczne i przeznaczone do wrażliwej skóry. Dobry preparat można rozpoznać po efekcie - skóra po jego użyciu jest odświeżona i miękka, bez uczucia ściągnięcia czy suchości. Warto wybierać kremy, pianki, płyny i olejki do mycia zawierające trójglicerydy i skwalan, które dodatkowo natłuszczają i chronią naskórek. 

Jeśli masz wątpliwości, jakie kosmetyki będą odpowiednie dla Twojej skóry, umów się na konsultację dermatologiczną. Lekarz pomoże dobrać właściwe preparaty i omówi codzienny rytuał pielęgnacyjny, dopasowany do indywidualnych potrzeb skóry atopowej.

Wizyta u dermatologa jest zalecana nie tylko w momencie zaostrzenia objawów, ale również w celu kontynuacji i modyfikacji leczenia - zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, gdy skóra wymaga odpowiednio dopasowanej pielęgnacji. Lekarz dermatolog dobierze preparaty do aktualnego stanu skóry, uwzględniając jej odpowiedź m.in. na zmiany temperatury, wilgotność powietrza i inne czynniki środowiskowe. Do dermatologa warto wybrać się również wtedy, gdy podejrzewamy AZS u siebie lub u bliskich - wczesna diagnoza pozwala szybciej wdrożyć leczenie i zapobiec intensywnym nawrotom choroby. W niektórych przypadkach może być konieczna diagnostyka w kierunku alergii pokarmowej, atopowego zapalenia dróg oddechowych lub alergicznego nieżytu nosa.

Leczenie AZS ma charakter kompleksowy i obejmuje nie tylko pielęgnację skóry, ale także modyfikację codziennych nawyków - diety, aktywności fizycznej, a nawet doboru odzieży. Dlatego tak ważna jest opieka specjalisty, który patrzy na problemy skórne w sposób holistyczny. Nasi dermatolodzy są tego najlepszym przykładem - współpracują z alergologami, zlecają niezbędne badania diagnostyczne, takie jak testy skórne, i dopiero na tej podstawie opracowują plan leczenia. Jeśli zmagasz się z AZS lub chcesz lepiej zadbać o swoją skórę jesienią i zimą - umów się na konsultację i skorzystaj z naszej kompleksowej opieki specjalistycznej. Tylko takie podejście pozwala uzyskać trwały efekt terapeutyczny i poprawić stan chorego.

Odpowiednia pielęgnacja i regularne nawilżanie mogą złagodzić objawy oraz zapobiec nawrotom choroby. Atopic dermatitis wymaga cierpliwości i konsekwencji, jednak przy właściwej pielęgnacji, unikaniu czynników drażniących i współpracy ze specjalistą można skutecznie kontrolować chorobę i poprawić komfort życia nawet w okresie zimowym.