Fototerapia UVB

Fototerapia UVB to skuteczna, bezpieczna i wysoce komfortowa metoda leczenia chorób skóry. Polega na naświetlaniu wybranych obszarów skóry gładkiej ciała za pomocą specjalistycznego urządzenia - lampy medycznej w formie ścianki - emitującej promieniowanie UVB.

Leczenie przebiega w ściśle ustalonych cyklach - średnio 3-4 razy w tygodniu przy umiarkowanych postaciach choroby, w przypadku stanów zaawansowanych nawet 5-6 sesji tygodniowo. Pełny cykl terapeutyczny obejmuje około 15-20 sesji w zależności od indywidualnego przypadku. Przy założeniu, że pacjent naświetla się 4 razy w tygodniu, daje to łącznie 5 tygodni intensywnej terapii - tyle przeciętnie trwa leczenie.

Po zakończeniu serii naświetlań konieczne jest wstrzymanie kolejnych zabiegów, aby uniknąć przedawkowania promieniowania UVB. Obserwujemy wtedy reakcje skóry oraz wchodzimy w remisję, czyli stan ustąpienia objawów. W przypadku nawrotu zmian chorobowych, cały cykl naświetlań można powtórzyć od nowa.

Fototerapia lampami UVB od lat uznawana jest za jedną z najskuteczniejszych i najlepiej przebadanych metod leczenia łuszczycy. Może być stosowana zarówno jako samodzielna forma terapii, jak i w połączeniu z innymi metodami, szczególnie w przypadku, gdy leczenie miejscowe lub systemowe nie przyniosło satysfakcjonujących efektów.

Ze względu na wyjątkowo wysoki profil bezpieczeństwa, naświetlania UVB w terapii łuszczycy mogą być stosowane u pacjentów ze współistniejącą niewydolnością nerek, wątroby, a nawet u osób z zakażeniem wirusem HIV, co czyni tę metodę jedną z najbardziej uniwersalnych i ogólnodostępnych form leczenia.

​Zastosowanie promieniowania UVB przynosi szczególnie pozytywne efekty u pacjentów z umiarkowaną do ciężkiej postacią łuszczycy - zwłaszcza w przypadku łuszczycy kropelkowatej, krostkowej czy erytrodermii łuszczycowej.

Naświetlanie lampami UVB w Centrum Dermatologicznym FEBUMED przebiega w dwóch etapach. W pierwszej kolejności pacjent jest zapraszany na konsultację z dermatologiem, który ustala indywidualny plan terapeutyczny. Na podstawie fototypu skóry pacjenta według klasyfikacji Fitzpatricka, rodzaju schorzenia oraz lokalizacji zmian chorobowych, lekarz precyzyjnie dobiera liczbę sesji oraz poszczególne dawki promieniowania.

Drugim etapem fototerapii UV jest rozpoczęcie fototerapii za pomocą specjalistycznych ścianek UVB 311 nm, zgodnie z wcześniejszymi zaleceniami lekarza prowadzącego. Zabiegi nie odbywają się bezpośrednio po pierwszej konsultacji, lecz w pierwszym dogodnym terminie dla pacjenta - oczywiście im wcześniej zostanie rozpoczęte leczenie, tym lepsze efekty terapeutyczne można uzyskać.

Naświetlanie odbywa się w specjalnie wyznaczonym do tego celu pomieszczeniu. Przed zabiegiem personel ustawia parametry dawek oraz czas trwania sesji zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego. Każdorazowo pytamy o aktualne samopoczucie i stan zdrowia pacjenta, a w przypadku osób, które już wcześniej korzystały z fototerapii - również o ewentualne działania niepożądane po poprzednich sesjach. Jeśli wystąpiły jakiekolwiek objawy uboczne, odpowiednio modyfikujemy parametry naświetlania.

Następnie pacjent jest proszony o przygotowanie się do zabiegu - zdjęcie odzieży oraz założenie specjalnych okularków ochronnych. W gabinecie podczas naświetlania przebywa wyłącznie pacjent - żaden z pracowników nie towarzyszy mu podczas trwania sesji. Naświetlanie rozpoczyna się w momencie uruchomienia urządzenia i kończy wraz z jego automatycznym wyłączeniem. Po zakończeniu fototerapii pacjent może założyć ubranie i wrócić do codziennych obowiązków.

W fototerapii wykorzystujemy promieniowanie UVB, które podobnie jak każde inne może prowadzić do wystąpienia działań niepożądanych. W przypadku światłolecznictwa objawy te pojawiają się zazwyczaj bezpośrednio po zabiegu i ustępują samoistnie wkrótce po jego zakończeniu. Do najczęściej obserwowanych skutków ubocznych należą: rumień skóry, niewielkie obrzęki oraz sporadyczne odczyny oparzeniowe, które mają łagodny charakter i nie powodują powstawania blizn.

W sytuacji wystąpienia powyższych objawów zaleca się stosowanie miejscowych preparatów o działaniu łagodzącym w formie żeli lub balsamów, które redukują stany zapalne. Ważne jest również, aby obszary poddane naświetlaniu chronić przed ekspozycją na naturalne promienie słoneczne w celu uniknięcia nasilenia podrażnień. Podczas przebywania na słońcu bezwzględnie należy stosować preparaty z wysokim filtrem SPF 50+.

Bezwzględne przeciwwskazania do fototerapii UVB:

Zalecana jest ostrożność w przypadku wcześniejszego leczenia arsenem, promieniowaniem jonizującym lub metodą PUVA ze względu na możliwe ryzyko wystąpienia fotokarcynogenezy.

Jedną z najważniejszych cech promieniowania UVB jest jego zdolność do oddziaływania na powierzchowne warstwy skóry. Penetruje ono przede wszystkim naskórek (najbardziej zewnętrzną część skóry) oraz - w ograniczonym zakresie - powierzchowne warstwy skóry właściwej. To dzięki temu, promieniowanie UVB znajduje zastosowanie w leczeniu przewlekłych dermatoz, takich jak łuszczyca, atopowe zapalenie skóry czy bielactwo, szczególnie w przypadkach opornych na standardowe leczenie miejscowe.

Mechanizm działania dawek promieniowania UVB na skórę polega na hamowaniu nadmiernej proliferacji komórek naskórka, czyli ich namnażania, co bezpośrednio przekłada się na zmniejszenie nasilenia zmian chorobowych. Regularnie wykonywane naświetlania, prowadzone według precyzyjnie zaplanowanych protokołów, mogą zapewnić długotrwałą remisję, dając pacjentom z przewlekłymi chorobami dermatologicznymi realną szansę na redukcję uporczywych objawów.

W fototerapii, czyli światłolecznictwie, wykorzystujemy szerokopasmowe promieniowanie UVB. Do leczenia przewlekłych chorób skóry stosujemy selektywne naświetlania promieniami UVB z pełnego spektrum (290-320 nm), jednak najczęściej jest to wąski zakres UVB o długościach fali 305 nm i 311 nm, które wykazują najwyższą skuteczność terapeutyczną.

Do leczenia łuszczycy wykorzystujemy naświetlanie lampą UVB z wąskopasmowym promieniowaniem o długości fali 311 nm, które wykazuje najwyższą skuteczność terapeutyczną. Naświetlanie lampą UVB 311 nm stało się złotym standardem w fototerapii po latach ewolucji tej metody, która początkowo opierała się na pionierskiej metodzie amerykańskiego dermatologa Williama H. Goeckermana łączącej smołę węglową z promieniowaniem kwarcówek rtęciowych. Współczesne lampy fluorescencyjne emitujące selektywne spektrum 311 nm zapewniają znacznie lepsze rezultaty niż wcześniejsze szerokopasmowe systemy UVB 280-320 nm. Obserwacje prowadzone m.in. przez Alinę Lozinski i jej współpracowników pokazują, że kuracja prowadzona kilka razy w tygodniu pozwala uzyskać remisję u około 30% pacjentów, co potwierdza skuteczność tej precyzyjnie dobranej długości fali w leczeniu różnych postaci łuszczycy.