Kontaktowe zapalenie skóry - co to? Ile trwa? Objawy i leczenie

Kontaktowe zapalenie skóry to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób dermatologicznych, która powstaje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancją drażniącą. W przeciwieństwie do alergicznego wyprysku kontaktowego reakcja ta nie ma podłoża immunologicznego, a przyczyną jest długotrwałe lub intensywne działanie czynnika zewnętrznego - np. detergentów, środków chemicznych, rozpuszczalników czy nawet… nadmiernego mycia rąk.

Ten rodzaj zapalenia skóry może dotyczyć każdego - zarówno dorosłych, jak i dzieci. Najczęściej występuje na dłoniach, twarzy, przedramionach i powiekach - czyli w miejscach szczególnie narażonych na kontakt z drażniącymi substancjami.

W klasyfikacji ICD-10, która służy do kodowania rozpoznań medycznych, kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia mieści się najczęściej pod kodem L24 - wyprysk kontaktowy wywołany substancjami drażniącymi. To ważne rozróżnienie, ponieważ inny kod (L23) zarezerwowany jest dla wyprysku o podłożu alergicznym.

Jeśli interesuje Cię właśnie alergiczny wyprysk kontaktowy, zajrzyj do osobnego artykułu na ten temat.

Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia (najczęstsza forma tej choroby) jest efektem mechanicznego, chemicznego lub fizycznego działania na naskórek. Czasem wystarczy jeden kontakt z drażniącą substancją, ale częściej problem rozwija się w wyniku przewlekłej ekspozycji. Najczęstsze czynniki wywołujące to:

U niektórych osób kontaktowe zapalenie skóry dłoni może rozwinąć się nawet przy częstym myciu rąk wodą z mydłem - dlatego choroba ta stała się szczególnie powszechna po pandemii.

Objawy mogą różnić się w zależności od nasilenia stanu zapalnego, ale najczęściej pojawiają się:

Zmiany lokalizują się zazwyczaj tam, gdzie skóra miała bezpośredni kontakt z drażniącą substancją. Kontaktowe zapalenie skóry twarzy często dotyczy okolicy ust lub oczu, a kontaktowe zapalenie skóry powiek może być mylone z reakcją alergiczną.

W przypadku dzieci najczęściej mamy do czynienia z kontaktowym zapaleniem skóry u dzieci na dłoniach, twarzy lub szyi - zwykle spowodowanym kosmetykami, jedzeniem lub długotrwałym ślinieniem się.

To jedno z najczęstszych pytań pacjentów. Czas trwania choroby zależy od kilku czynników:

Jeśli przyczyna zostanie szybko wyeliminowana, a leczenie dermatologiczne rozpoczęte wcześnie - objawy ustępują zwykle w ciągu kilku dni do dwóch tygodni. W przypadkach przewlekłych, kiedy skóra jest stale narażona na drażniący czynnik, zmiany mogą się utrzymywać tygodniami, a nawet przejść w stan przewlekły.

Warto pamiętać, że nieleczone zapalenie kontaktowe skóry może prowadzić do powikłań: wtórnych infekcji, blizn lub trwałego pogrubienia skóry (lichenizacji).

W przypadku kontaktowego zapalenia skóry leczenie zawsze powinno być prowadzone przez dermatologa , zwłaszcza jeśli zmiany mają charakter nawracający lub przewlekły. Kluczowe jest przede wszystkim zidentyfikowanie czynnika drażniącego i jego eliminacja - bez tego żadna terapia nie będzie skuteczna.

W zależności od nasilenia objawów lekarz może zalecić:

Ważnym elementem terapii jest również edukacja pacjenta w zakresie unikania drażniących czynników, a także codzienna pielęgnacja skóry odpowiednimi preparatami dermatologicznymi.

Często pojawia się pytanie, czy kontaktowe zapalenie skóry to to samo co egzema? Termin „egzema” bywa używany potocznie jako synonim wyprysku - czyli właśnie zapalenia skóry. W praktyce, egzema może mieć różne postaci - w tym kontaktową, atopową czy łojotokową.

W odróżnieniu od alergicznego wyprysku kontaktowego, w zapaleniu z podrażnienia testy płatkowe nie są zazwyczaj potrzebne, ponieważ choroba nie ma charakteru immunologicznego. Jeśli jednak lekarz ma wątpliwości diagnostyczne lub podejrzewa dodatkowy komponent alergiczny, może zlecić wykonanie testów naskórkowych. Pełną ofertę badań alergologicznych znajdziesz pod tym linkiem, z którego dowiesz się, Ile kosztują testy alergiczne?

Tak - kontaktowe zapalenie skóry twarzy to częsty problem, szczególnie u kobiet, które codziennie stosują różne kosmetyki, kremy, środki do demakijażu czy perfumy. Najdelikatniejszym obszarem są powieki - kontaktowe zapalenie skóry powiek może być wywołane nawet przez lakier do paznokci, tusz do rzęs czy mydło do rąk, które pośrednio trafia w okolice oczu.

Podobnie jak w innych lokalizacjach - także tutaj leczenie polega na eliminacji źródła podrażnienia oraz na miejscowej terapii dermatologicznej.

W grupie szczególnie narażonych znajdują się:

U dzieci zapalenie kontaktowe często dotyczy okolic ust, szyi, rąk i pachwin, a u kobiet ciężarnych - rąk, brzucha i twarzy. Terapia zawsze powinna być dobrana indywidualnie, z uwzględnieniem bezpieczeństwa.

Potrzebujesz pomocy dermatologa? W klinice FEBUMED oferujemy kompleksową diagnostykę i skuteczne leczenie problemów skórnych - w tym kontaktowego zapalenia skóry oraz innych postaci wyprysków. Nasz zespół to doświadczeni specjaliści, którzy zadbają o Twoją skórę z najwyższą starannością.