Terapia fotodynamiczna

Czym jest terapia fotodynamiczna?

Terapia fotodynamiczna to nowoczesna metoda leczenia chorób skóry wykorzystująca kombinację światła oraz fotouczulających substancji chemicznych w celu niszczenia nieprawidłowych komórek, takich jak komórki rakowe czy zmiany skórne np. brodawki, liszaj twardzinowy czy plamy posłoneczne. Zabieg ten jest szeroko stosowany w dermatologii zachowawczej, zwłaszcza w leczeniu nowotworów skóry, rogowacenia słonecznego oraz trądziku. 

Terapia fotodynamiczna (PDT) charakteryzuje się precyzyjnym działaniem, minimalizując uszkodzenia zdrowych tkanek, co sprawia, że opinie pacjentów na temat tej metody są wielce pozytywne. Pacjenci podkreślają jej wysoką skuteczność, krótki czas rekonwalescencji oraz niewielkie ryzyko skutków ubocznych.

Na czym polega terapia fotodynamiczna?

Mechanizm działania terapii fotodynamicznej opiera się na zastosowaniu leków fotouwrażliwiających, które pod wpływem działania światła o odpowiednio ustawionej długości fal wywołują reakcję cytofototoksyczną w postaci kontrolowanego zniszczenia zmienionych chorobowo komórek i tkanek. W odróżnieniu od innych rodzajów światłoterapii, stosowany w PDT lek fotouwrażliwiający gromadzi się i działa tylko w chorobowo zmienionych komórkach, nie naruszając przy tym zdrowych komórek. 

W trakcie leczenia następuje interakcja między lekiem fotouwrażliwiającym, światłem i zawartym w tkankach skóry tlenem. W efekcie dochodzi do wytworzenia reaktywnych form tlenu odpowiedzialnych za wywołanie efektu leczniczego.

Zabieg przeznaczony jest dla osób dorosłych, a ilość naświetlań w serii ustalana jest indywidualnie w zależności od rodzaju choroby np. w przypadku rogowacenia słonecznego standardowo wykonywane są dwa naświetlania w odstępach co 3 miesiące. Z kolei w rakach podstawnokomórkowych zalecane są 4 zabiegi w dwóch cyklach co 7 dni. W pozostałych chorobach dermatologicznych odstępy między zabiegami wynoszą od 2 do 4 tygodni a liczba powtórzeń zależy od reakcji pacjenta. Może ich być nawet około 4-5.

Terapia fotodynamiczna w naszych placówkach (Warszawa)

W Centrum Dermatologicznym FEBUMED stosujemy najnowsze rozwiązania w zakresie PDT. Do naświetlań wykorzystujemy leki fotouwrażliwiające w postaci nanożelu oraz najnowocześniejszą lampę do terapii fotodynamicznej BF-RhodoLED będącą źródłem wąskopasmowego światła czerwonego o długości fali 630+/-5nm. To jedna z nielicznych lamp mających akceptację amerykańskiej agencji rządowej FDA (Agencja Żywności i Leków) do stosowania w terapii fotodynamicznej. 

W celu zakwalifikowania pacjenta do naświetlań lekarz przeprowadza odpowiednią konsultację i jeśli to będzie potrzebne zleca wykonanie badań. Na tej podstawie zaproponuje właściwe leczenie dobrane do potrzeb pacjenta.

Jak wygląda zabieg terapii fotodynamicznej?

Na ok. 1-4 godz. przed naświetlaniem na suche i oczyszczone miejsca zmienione chorobowo nakładany jest środek fotouczulający w formie bezbarwnego nanożelu, który gwarantuje najlepszą przenikalność w obrębie skóry. Dzięki temu efekty leczenia są jeszcze bardziej skuteczne. Co istotne, stosowane leki fotouwrażliwiające nie brudzą ubrań ponieważ zakładany jest opatrunek przykrywający obszar na który nakładany jest lek.

Czas potrzebny na aplikację preparatu uzależniony jest od rodzaju choroby oraz od obszarów skóry objętej zmianami. Po nałożeniu leku i przykryciu opatrunkiem pacjent może się udać do domu, ale rekomendujemy  jednak, aby pozostał w placówce, gdyż w niektórych okolicach nałożone opatrunki mogą się zsuwać.

Po upływie zalecanego czasu, następuje naświetlanie miejsc zmienionych chorobowo. Czas potrzebny na naświetlanie jednego obszaru wynosi średnio 10 do 15 min. Bezpośrednio po zabiegu można wrócić do codziennych zajęć. Po naświetlaniu zalecane jest chronienie skóry przed promieniami słonecznymi i stosowanie wysokiej fotoprotekcji.  

Jakie są wskazania do terapii fotodynamicznej?

Terapię fotodynamiczną z powodzeniem stosuje się w leczeniu wielu chorób dermatologicznych:

• Rogowacenie słoneczne (AK),
• Rak podstawnokomórkowy (BCC),
• Powierzchowny rak kolczystokomórkowy (jeśli pacjent z jakiegoś powodu nie może mieć zmiany wyciętej chirurgicznie),
• Stany przednowotworowe męskich i żeńskich narządów płciowych,
• Trądzik pospolity,
• Fotoodmładzanie skóry,
• Choroba Bowena,
• Liszaj twardzinowy zanikowy,
• Brodawki wirusowe płaskie, płciowe i inne.

Jakie są efekty terapii fotodynamicznej?

Efekty terapii fotodynamicznej (PDT) są różne i zależą od schorzenia, które jest leczone. Oto główne efekty terapii fotodynamicznej:

• Niszczenie komórek nowotworowych – PDT skutecznie eliminuje komórki rakowe, co czyni ją wysoce skuteczną w leczeniu niektórych rodzajów nowotworów skóry.
• Zmniejszenie objawów trądziku – PDT działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie, co może prowadzić do zmniejszenia objawów trądziku.
• Redukcja zmian skórnych – pomaga w leczeniu zmian atypowych (dysplastycznych), takich jak np. rogowacenie słoneczne.
• Stymulacja regeneracji skóry – może wspomagać procesy regeneracyjne, poprawiając wygląd skóry i redukując istniejące blizny.

Terapia fotodynamiczna – przeciwwskazania do zabiegu

• Ciąża i karmienie piersią,
• Porfiria,
• Infekcja wirusowa, bakteryjna lub grzybicza
• Bielactwo,
• Uczulenie na światło,
• Aktywne korzystanie z solarium lub innych form fototerapii,
• Zażywanie leków fotouczulające (odstawić na min. 14 dni przed zabiegiem),
• Stosowanie preparatów i ziół fotouczulających np. dziurawiec, nagietek (odstawić na min. 10 dni przed zabiegiem),
• Stosowanie preparatów z retinolem, witaminą E i C (odstawić na min. 14 dni przed zabiegiem),
• Używanie samoopalaczy czy bronzerów (odstawić na min. tydzień przed zabiegiem).

Terapia fotodynamiczna – możliwe skutki uboczne

Podczas naświetlania może wystąpić uczucie bólu lub pieczenia skóry o charakterze przemijającym. To normalna reakcja naszego organizmu na ekspozycję na światło. Wielu pacjentów porównuje ją do uczucia mrowienia towarzyszącego kąpielom słonecznym - opalaniu.

Bezpośrednio po zabiegu mogą, ale nie muszą, wystąpić reakcje miejscowe skóry w postaci zaczerwienienia, obrzęku, złuszczania lub pieczenia. Ustępują w krótkim czasie po zakończeniu zabiegu i są naturalną konsekwencją procesu naświetlania skóry. Świadczą o tym, że proces fotodynamiczny przebiega prawidłowo.

Ile kosztuje terapia fotodynamiczna w Warszawie?