Testy płatkowe (alergiczne testy skórne) - dla kogo, jak się przygotować?

Testy płatkowe, zwane również potocznie „testami naskórkowymi” lub „patch testami”, przeprowadza się w celu wykrycia alergii kontaktowej (tzw. alergii opóźnionej) na hapteny – antygeny niepełnowartościowe. Zaliczamy do nich m.in. leki, związki chemiczne, a także składniki własnych tkanek ustroju wyższego. Dzięki testom płatkowym możemy szybko i wiarygodnie zdiagnozować występowanie alergicznego kontaktowego zapalenia skóry, czyli alergicznego wyprysku kontaktowego. Testy wykonywane są u dorosłych oraz dzieci powyżej 6 roku życia. 

Zastosowanie testów alergicznych

Testy płatkowe wykonywane są przez lekarza dermatologa, lub alergologa, w celu potwierdzenia alergii kontaktowej na znajdujące się w środowisku alergeny. Do najpopularniejszych alergenów zaliczamy:

• Niklu siarczany znajdujące się w biżuterii, elementach ozdobnych odzieży (guzikach, zamkach, klamrach), klamkach, nożyczkach, monetach przyborach kuchennych;
• Alkohole sterolowe z lanoliny wchodzące w skład kremów, maści i szamponów, samoopalaczy, pomadek, podkładów, pudrów czy kremów do golenia;
• Neomycyny siarczany, które znajdują się w antybiotykach, kroplach i maściach do oczu, aerozolach;
• Kalafonie użyte do produkcji tworzyw sztucznych, kosmetyków, mydeł, lakierów, klei, gum do żucia czy nici dentystycznych;
• Formaldehydy będących w farbach, atramentach, środkach czystości, kosmetykach kolorowych, materiałach budowlanych czy papierosach.

Jak się przygotować do testów płatkowych?

Na 3-4 tygodnie przed badaniem nie stosuj miejscowych preparatów alergicznych i leków z grupy kortykosteroidów nanoszonych bezpośrednio na skórę.

Na 7-10 dni przed wykonaniem testów odstaw leki przeciwalergiczne, w tym leki antyhistaminowe.

Na 2-3 dni przed przeprowadzeniem nie przyjmuj wapna, witaminy C czy rutyny.

Na 1-2 dni przed testem zgól włosy z pleców – dotyczy to pacjentów z nadmiernym owłosieniem. Testy są przylepiane bezpośrednio na skórę, dlatego w celu uniknięcia podrażnienia musi być ona gładka i bez owłosienia.

W dniu badania nie stosuj preparatów pielęgnacyjnych na skórę np. balsamów, kremów czy maści. Mogą one utrudniać przylepienie testu na skórze.

Po założeniu testów, pamiętaj o tym aby podczas kąpieli nie moczyć pleców, na których testy są założone. Woda powoduje gorszą przyczepność testów, a w efekcie prowadzi do ich usunięcia.

W trakcie testów zakładaj luźną, przewiewną i ciemną odzież wierzchnią. Nie noś biustonoszy czy gorsetów. Ściśle przylegające ubranie może uszkodzić test, a niektóre substancje znajdujące się w testach mogą dodatkowo barwić odzież.

Podczas testów zaleca się ograniczenie aktywności fizycznej. Nadmierne pocenie może prowadzić do odklejenia się plastrów z testami.

Wykonanie i odczytywanie testów alergicznych – płatkowych

Testy płatkowe przeprowadzane są przez dermatologa w trakcie konsultacji medycznej. Na oczyszczoną skórę pacjenta – najczęściej na skórę grzbietu – naklejany jest test w postaci plastra do aplikacji, który składa się z pojedynczych komór wypełnionych substancjami testowymi.

Plaster pozostawia się na skórze pacjenta przez 48 godzin od momentu aplikacji w celu interpretacji pierwszych wyników. Kolejne odczyty następują po ok. 72, 96 lub 168 godzinach od czasu naklejenia komór z haptenami na skórze badanego.

Wskazania do wykonania testów alergicznych

Pierwszym wskazaniem do wykonania testu płatkowego jest pojawienie się stałego, uporczywego świądu. To dość charakterystyczny objaw alergicznego wyprysku kontaktowego, który w niektórych przypadkach może przyjąć formę rozległej wysypki.

Testy płatkowe powinny być rutynowo przeprowadzane wśród wszystkich chorych u których, na podstawie badania podmiotowego i przedmiotowego, nie można od razu rozpoznać występowania przewlekłej choroby skóry.

Testy są wskazane również dla osób, które mają predyspozycje do dziedziczenia alergii. Są przeznaczone dla dorosłych oraz dzieci powyżej 6 roku życia.

Przeciwwskazania do wykonania testów alergicznych

• Przeciwwskazaniami do wykonania testu płatkowego jest zły stan ogólny pacjenta oraz jego wiek – testy polecane są osobom dorosłym oraz dzieciom powyżej 6 roku życia.
• Osoby zmagające się z ostrymi chorobami infekcyjnymi czy z autoagresji, nie powinny mieć przeprowadzanych testów, gdyż ich wyniki mogą być błędne.
• Testów nie można przeprowadzić u osób zmagających się z chorobami skóry, u których ze względu na rozległe występujące zmiany, nie ma możliwości naklejenia plastrów do aplikacji.
• Przyjmuje się, że choć nie ma dowodów na temat szkodliwego wpływu testów płatkowych, nie powinny być one wykonywane u kobiet w ciąży.